روش نگهداری درختچه های بن سای

 

واژه‌ بن‌سای دارای دو قسمت «بن» و «سای» به معنای «یک گیاه درون ظرف» است. چینی‌ها اولین کسانی بودند که استفاده از زیبایی‌ درختچه‌های طبیعی را در خانه‌ها و باغچه‌های خود رواج دادند و این‌کار را با انتقال درختچه‌های کوچک به داخل گلدان‌ها و ظروف زیبا و دکوراتیو انجام می‌دادند. البته همزمان، ژاپنی‌ها نیز کاشت درختچه‌های زینتی بن‌سای را با ظرافت کامل اجرا میکردند. در مقاله زیر میخواهیم به توضیحاتی در رابطه با نگهداری درختچه های بن سای بپردازیم با ما همراه باشید.

 

- اگرچه پرورش بن سای خارج از خانه سرگرمی جالبی است ولی همان طور که اشاره کردیم، باید اطلاعات کافی در مورد انجام این کار را کسب کنید. قبل از هر چیز لازم است بدانید بن سای ها گیاهان خانگی و آپارتمانی نیستند و شما باید از گونه های به اصطلاح (جان سخت) استفاده کنید. در چند روز اول به علت خشک وگرم بودن دمای محیط پیرامونی، آنها متحمل ناهنجاری های زیادی خواهند شد؛ بنابراین باید گیاه را در برابر باد و باران محافظت کنید که این کار مستلزم صرف وقت و تقبل هزینه است تا جایی که حتی یک مجموعه کوچک بن سای حدود حداقل دویست تا سیصد هزار تومان خرج برمی دارد.
-در روش پرورش بن سای، درختچه یا گیاه را درون یک گلدان از نظر رویش محدود می کنند و سپس با بریدن سرشاخه و هرس کردن ریشه های زیرین به درخت شکل دلخواه می دهند. بن سای هایی که از گلخانه ها و مراکز پرورش خریداری می شود، حداقل چهار سال تحت مراقبت قرار گرفته اند. در این مدت، گیاه را در داخل گلدانی نگاه داشته و هر ساله هرس های مربوط به ساقه و ریشه ها را انجام داده اند، به علاوه با به کارگیری نوعی سیم زمخت مسی که به آن سیم بن سای می گویند به گیاه شکل دلخواه را می دهند.
-پس از 3 تا 4 سالگی، درخت یا درختچه را به درون یک سینی کم عمق (ولی ضد سرما و یخ زدگی) یا گلدانی که از زهکشی مناسبی برخوردار است، انتقال می دهند.
-در ماه های تابستان که هوا خشک است، آبیاری روزانه را نباید فراموش کنید. برای کاهش هزینه، بهترین راه این است که روند بن سای را خودتان پیگیری کنید و برای شروع کار از یک نهال معمولی یا قلمه ای نسبتا کلفت و ضخیم ریشه زده استفاده کنید. مثلا هنگام گشت و گذار در جنگل های کوهستانی، درختان یا درختچه هایی را که در شکاف سنگ ها روییده اند و به علت عدم فعالیت عادی، رشدی متعارف نداشته و کوتاه و خپل مانده اند از میان شکاف سنگ با ریشه تا آنجایی که ممکن است سالم خارج کنید؛ سپس ریشه های آن را درون کیسه نایلونی قرار دهید به نحوی که تا رسیدن به خانه هوا به ریشه های آن لطمه ای نرساند. سپس با حذف ریشه های پر و کهنه؛ آن را در گلدانی سینی مانند کاشته و از آنها مراقبت کنید.

- می توانید درخت یا درختچه ای ساقه کلفت ولی کوتاه و خپل را با قیمت مناسب از گل فروشی خریداری و پس از حذف ریشه های ضخیم و پیر، آن را در گلدانی سینی مانند کاشته و نسبت به پرورش آن اقدام کنید. یادتان باشد این کار بایستی در فصل زمستان هنگامی که درخت یا درختچه در خواب است انجام شود.
- تهیه حفاظ مناسب برای گیاه نکته ای است که در تابستان و زمستان باید به آن توجه خاص شود. در غیر این صورت خاک گلدان در گرمای شدید تابستان پخته می شود و در سرمای ناگهانی و شدید زمستان به گلوله ای یخ زده تبدیل خواهد شد. در مدت کوتاهی که گیاه در داخل خانه است، برای حفاظت از سرما باید در محیطی نوردار و نسبتا خنک نظیر راه پله نگهداری شود. تا آنجا که ممکن است بن سای را با دمای محیط بیرون آشنا کنید. دمای داخل آپارتمان برای بن سای فضای باز در فصل زمستان مضر بوده و حتی ممکن است نابود شود.
- اگر چه گیاه در محیط بیرون از خانه تا حدودی به سایه نیاز دارد، اما گونه های گل آور و میوه زا را باید در روزهای آفتابی به مدت چندین ساعت در معرض تابش آفتاب قرار داد. در مدتی که گیاه برای حفاظت از سرما در داخل خانه قرار دارد برای آن محلی پر نور و نسبتا خنک در نظر بگیرید
- خاک بن سای را همواره باید مرطوب نگه داشت؛ البته توجه داشته باشید خاک خیس نباشد حتی اگر به آبیاری روزانه نیاز باشد از آبی که فاقد کلر بوده و دمای آن با دمای محیط زیست گیاه یکسان شده باشد استفاده کنید.
- در طول مدتی که گیاه داخل خانه است برگ ها را روزانه با آب فاقد کلر اسپری کنید.
- هر دو سال یک بار خاک گلدان را عوض کنید. مخصوصا زمانی که گیاه به بار آمده و پا گرفته است. خاک کهنه را از دور ریشه جدا کنید و در حدود یک سوم جوانه های دور ریشه را حذف کنید. گیاه را در همان گلدان اول و در خاک تازه بکارید.
این کار بایستی در محیطی سربسته و فاقد کوران انجام شود. ترکیب خاک بن سای شامل سه پیمانه کود، سه پیمانه خاک باغچه و دو پیمانه آجر خرد شده است.
-کود مخصوص بن سای که در فروشگاه ها عرضه می شود (bonsai food) را تهیه و طبق دستور روی بسته از آن استفاده کنید.
- گونه دلخواه برای اجرای روند بن سای مخروطیان هستند چون هم دوام زیادی دارند و هم برگ های آنها کوچک و همیشه سبز می ماند.
JuniperusChinesi   (جونی پروس چینی(
  ChamaecyparisPisifera(کامسی پاری)
LarixCryptomeria Japonica، Kaempferi(کریپتومریا، ژاپنیکا(
و Pinussylrestris (پینوسیلرستریس(
البته همه این گونه های انتخابی همیشه سبز نیستند. گونه هایی مانند Acer polmatum که در ایران به افرای ژاپنی معروف است و Zelkovaserrata یا نارون پوست خاکستری به صورت خودرو هم یافت می شوند. بسیاری از درختان گل آور و میوه آور را هم می توانید با روش بن سای پرورش دهید. درختانی مانند گیلاس، زردآلو، آزالیای ژاپنی، به، ماگنولیا، رزهای پرپشت و درشت قامت، هلو، سیب،isteria laburnum، پیراکانتا و… به روش بن سای قابل پرورش هستند. در واقع هر گیاه زمخت و جان دار و قوی از نظر ریشه زایی را می توانید در این مجموعه جای دهید. بنابراین درختانی مانند:بلوط، زان (beech)، غان (brich) و sycamone (انجیر مصری) را نیز می توانید در حالت نونهالی از باغچه درآورده و با روند بن سای پرورش دهید.
13. بن سای را می توانید از طریق بذر، قلمه، پیوند و خوابانیدن هوایی تکثیر کنید.

 

برای خرید بذر درختان زینتی به سایت فروشگاه اینترنتی بذر روکالبا مراجعه نمایید.